Pes Planovalgum – Kako izgleda i kako se utvrđuje prisustvo deformiteta – dijagnostika
Ovaj deformitet spada u kategoriju stečenih deformiteta. Nastaje spuštanjem svodova stopala koji vode strukturalnoj promeni stopala i uzrokuju nastanak pes planovalgum – ravna stopala.
Pes planovalgum
Dete treba da stoji boso na čvrstoj i ravnoj podlozi, sa paralelnim i blago rastavljenim stopalima.
Da bi se procenilo stanje svodova stopala treba ih posmatrati sa svih strana.
Sa zadnje strane posmatramo Ahilove tetive koje se okomito spuštaju prema petnoj kosti (normalan valgiditet pete je 5 stepeni).
Lako lučno iskrivljenje Ahilovih tetiva sa konveksitetom prema unutra i proširenje površine oslonca koji se prenosi na unutrašnji deo stopala ukazuju na simptome spuštanja uzdužnog svoda:
Pes planovalgum
- sa unutrašnje strane – dobijamo informacije o stanju uzdužnog svoda
- sa gornje strane – utvrđujemo pravac osovine stopala, uočavamo poprečni svod
- sa prednje strane – gledamo pravac prstiju, eventualne promene na njima, zgrčenost, penjanje prsta na prst, položaj palca, lepezasto širenje prstiju i palca ukazuje na spuštanje poprečnog svoda
Dete zatim treba da prošeta i čučne na vrhovima prstiju, pri čemu posmatramo stopala sa unutrašnje strane i gledamo da li dolazi do podizanja unutrašnje ivice stopala i smanjenja iskrivljenosti Ahilovih tetiva. Ovo je ujedno i proba za utvrđivanje trenutnog stanja mišića stopala i potkolenice.
Pes Planovalgum – Fizikalna i Kineziterapija – Lečenje
Najvažniji deo lečenja bi zapravo bilo prepoznavanje fleksibilnog ravnog stopala o rigidnog oblika koji zahteva drugi pristup u terapiji odnosno operativno lečenje.
Pasivna korekcija deformiteta stopala
Ovaj deformitetet se tretira dvojako.
AKTIVNO – aktivna kineziterapija
PASIVNO – fizikalne procedure, pasivna kineziterapija, ortopedski ulošci i adekvatna obuća
Kao uvod u kineziterapijsko tretiranje deformiteta, koriste se termo procedure, sa ciljem zagrevanja mekog tkiva skočnog zgloba. Time se vrši priprema za uspešniju primenu vežbi. Od termo procedura moguće je primeniti toplu zagrejanu glinu kao oblogu (primenjujemo je u ambulanti fizikalne medicine NIKA), topao parafin, IR lampa kao i bilo koja toplotna procedura koja prija detetu.
U kućnim uslovima, preporučuje se da se vežbe sprovode posle kupanja ili, pre vežbi, stopala potopiti u toplu vodu.
Preporuka je i da se slabi mišići stimulišu aparaturno (elektrostimulacija).
Preporuka je da se pre kineziterapije aplikuje lagana masaža.
Preporučuju se aktivne vežbe čiji je cilj jačanje dugih i kratkih fleksora stopala i supinatora.
PREPORUČENE VEŽBE:
- hod na prstima i petama naizmenično
- hod sa supiniranim stopalima (na spoljašnjim ivicama)
- prstima stopala podizati sa podloge loptice ili klikere, premeštati ih sa jednog mesta na drugo
- valjati tabanskom površinom stopala napred – nazad štap, olovku, flašu
- nabirati prstima stopala platno, maramicu, papir
- vežbe odizanja kantice sa peskom (za jačanje dorzalnih fleksora stopala)
Problemi koji mogu da nastupe kod pacijenata sa ravnim stopalima su bolovi u stopalima, potkolenicama, kolenima koji su difuzni i povećavaju se sa fizičkim aktivnostima, bolovi u leđima, kao i poremećena estetika.
Kod velikog broja pacijenata često je odsustvo bolova i funkcionalnih poremećaja, pa se potreba za lečenjem ravnih stopala dovodi u sumnju.
Smatra se da lečenje treba sprovesti ukoliko dete ima subjektivne tegobe, a težište lečenja se sve više pomera ka edukaciji pacijenta i roditelja.
Savetuje se regulisanje telesne težine, bavljenje sportom, deca ne bi trebalo da hodaju bosa po ravnoj podlozi u kući, dok se preporučuje hodanje po neravnom terenu, šljunku, travi itd.
Lečenje Pes planovagum-a – ortopedski ulošci i adekvatna obuća
Ortopedski ulošci svojim oblikom uzdižu ili spuštaju deo stopala uspostavljajući ravnotežu pritiska na tabanskoj strani, dovodeći osovinu stopala u normalan položaj.
Korektivni ulošci
Efekat uložaka na dalji razvoj je ubedljivo najveći kod manje dece jer se dečije stopalo razvija do završetka rasta, a ulošci usmeravaju dalji razvoj i sprečavaju progresiju deformiteta, odnosno sprečavaju nastanak deformiteta.
Kod odraslih osoba ulošci koriguju deformitet stopala ukoliko je fleksibilnog tipa. Kod većih deformiteta, mehanički poboljšavaju statiku i dinamiku stopala, sa pozitivnim efektom na sve proksimalne strukture – skočni zglob, kolena, kuk, kičmeni stub.
Deca do 3 god. moraju da nose duboke cipele, do iznad skočnog zgloba, jer njihovi mišići još uvek nisu dovoljno razvijeni. Cipele treba da budu stabilne i čvrste u zadnjem delu i savitljive u srednjem i prednjem delu.Treba da budu komotne da bi omogućile rast stopala i normalne pokrete. Nije dobro da cipele budu previše mekane jer ne daju dovoljnu stabilnost stopalima. Nikako detetu ne treba obuvati cipele koje je nosilo neko drugo dete jer svako stopalo oblikuje cipelu na specifičan način, što može loše da utiče na stopala drugog deteta i da dovede do nepravilnosti u razvoju.
Neadekvatna obuća može da dovede do nepravilnog razvoja stopala, poremećaja statike skočnih zglobova, kolena i kukova, što će da se manifestuje kroz patkast hod, X noge, nespretnost, česta padanja, a u kasnijim godinama je moguća i pojava deformiteta kičme.
Autor teksta: Žarko Popović, viši fizioterapeut, defektolog-somatoped
POVEZANI TEKSTOVI: DEFORMITETI STOPALA, PES EQUINOVARUS, LEČENJE DEFORMITETA STOPALA, KAKO FIZIOTERAPET LEČI TELESNE DEFORMITETE
telefon: 011 30 34 733
Viber, WhatsApp i mobilni: 060 33 40 852
email: ambulanta@nika.rs
Radnim danima od 08h do 20h
Subotom od 08h do 16h
Ostavite odgovor