Pectus Carrinatum – ispupčene grudi

Kako izgleda grudni koš – Anatomija i deformiteti

Grudni koš (thorax) ima prednju, bočnu i zadnju stranu. Čine ga 12 pari rebara (oss costae), grudna kost (os sternum) i, sa zadnje strane, leđni deo kičmenog stuba. Grudna kost, rebra i kičmeni stub formiraju grudnu duplju.

Sva rebra se pozadi zglobljavaju sa kičmenim stubom, a samo prvih sedam se zglobljava direktno sa grudnom kosti. Osmo, deveto i deseto rebro pripajaju se preko svojih hrskavica za hrsakvice prethodnih rebara, a jedanaesto i dvanaesto rebro su slobodni, bez hrskavičavih pripoja.

Osnovna funkcija grudnog koša jeste da štiti vitalne organe koji se nalaze u grudnoj duplji, pre svega srce i pluća.
Deformiteti grudnog koša mogu da zahvate ceo grudni koš ili pojedine njegove segmente.

Deformiteti grudnog koša – Uzrok nastanka deformiteta – etiologija i patogeneza

1. PECTUS EXCAVATUM (udubljene grudi ili levkaste grudi)
2. PECTUS CARRINATUM(ispupčene ili kokošije grudi)

Uzrok nastanka deformiteta grudnog koša je još uvek nepoznat.Ranije se smatralo da je slaba ishrana, siromašna vitaminima D i C, glavni razlog nastanka. Čak i danas, mnogi lekari se drže toga, pa pacijentima sa grudnim deformitetima savetuju ishranu bogatu navedenim vitaminima, te im prepisuju dodatni unos navedenih vitamina i savetuju im odlazak na more i u banje.

To, međutim, nema nikakvog uticaja na ovaj deformitet. Kad je reč o nasleđu, i dalje ostaje nepoznanica da li su deformiteti grudnog koša nasledni ili ne.

Deformitet grudnog koša – Pectus carrinatum – ispupčene grudi

Ispupčene („kokošije“) grudi je deformitet grudnog koša koji je ređi u odnosu na udubljene, levkaste grudi. Nije prisutan po rođenju, već se javlja kasnije, najčešće u školskom uzrastu.

Pectus Carrinatum – Ispupčene grudi

Kako izgleda Pectus carrinatum – ispupčene grudi – Klinička slika

Karakteriše ga ispupčenost dela ili cele grudne kosti iznad nivoa grudnog koša.
Grebenasto ispupčenje je uglavnom obostrano a ređe jednostrano, kada je jedna strana grudne kosti uzdignuta iznad nivoa grudnog koša.

Pectus Carrinatum – Ispupčene grudi

Grebenasto ispupčenje je najčešce lokalizovano u visini od 2. do 7. rebra i prate ga, najčešće, i ispupčenja rebarnih lukova koji zauzimaju pojačani kosi položaj, a u donjem delu i sa strane grudnog koša, mogu biti izdubljena sa izdignutim lukovima.

Veličina deformamiteta se utvrđuje merenjem anteropasteriornog prečnika grudnog koša pomoću pelvimetra.

Pectus carrinatum – ispupčene grudi – Uzrok nastanka deformiteta – etiologija i patogeneza

Uzroci koji mogu dovesti do pojave deformiteta ispupčenih grudi su:

• poremećaj mineralnog metabolizma kalcijuma (Ca)
• rahitis koji ostavlja posledice na koštanom sistemu, uključujući i grudnu kost
• respiratorna oboljenja (hronična astma, stanja praćena dugim nadražajem kašlja i TBC – tuberkulozna upala sternuma)
• neadekvatno srasli prelomi grudne kosti

Navedene promene deluju na vitalne funkcije i vitalne organe manje nego kod deformiteta udubljenih grudi, a u istoj meri ostavljaju psihičke posledice na pacijenta.
Specifično promenjen izgled i položaj grudne kosti, smanjena respiratorna pokretljivost grudnog koša zbog nepravilne usmerenosti rebara u odnosu na grudnu kost, može usloviti redukciju plućne ventilacije.

Kako se precizno utvrđuje Pectus Carrinatum – dijagnostika

Deformiteti grudnog koša lako se uočavaju. Precizna dijagnostika se radi u slučajevima kada je deformitet većeg obima, sa ciljem da se isključe druge anomalije koštanog sistema.
U tu svrhu rade se rendgenski snimci (Rtg.) grudnog koša kao i skener (CT) ili magnetna rezonanca (MR) grudnog koša.

Pored navedenih dijagnostičkih metoda, primenjuju se i dodatna merenja sa ciljem određivanja stepena deformiteta radi praćenja eventualne progresije deformiteta kod dece.

Pectus carrinatus – određivanje stepena deformiteta

Stepen deformiteta može se utvrditi na više načina:
1. MERENJE ANTEROPOSTERIORNOG PREČNIKA PELVIMETROM (najjednostavniji način)

Pelvimetar je uređaj od metala koji podseća na šestar.

Jedan kraj pelvimetra se postavi u teme ispupčene grudne kosti, a drugi u istoj visini na grudnom delu kičme.

2. PROFILNI RENTGENSKI ili poprečni CT ili MR SNIMAK

3. SPIROMETRIJA – indirektan način

Pectus Carrinatum – Sprometrija

Spirometrija je merenje vrednosti maksimalne količine vazduha koja se unese u pluća pri maksimalnom udahu (inspirijumu) i vrednosti maksimalne količine vazduha koja se izdahne iz pluća pri maksimalnom izdahu (ekspirijumu).
Aparati koji se danas upotrebljavaju u spirometriji (spirometri), kompjuterizovani su, te su i krajnje jednostavni za upotrebu.

TEHNIKA SPROVOĐENJA SPIROMETRIJSKOG ISPITIVANJA

Prilikom sprovođenja spirometrije, vazduh se ne udiše na nos, već na usta, a kompletno udahnut vazduh se u celosti izdiše iz pluća. Radi veće tačnosti, testiranje se izvodi tri puta za redom.

Lečenje Pectus Carrinauma – ispupčenih grudi – mideri i pojasevi

Za korekciju deformiteta grudnog koša, kao pasivna sredsva koriste se mideri i pojasevi. Samo nošenje midera i pojaseva sistemski ne rešavaju problem, već pomažu kineziterapijskim procedurama u smislu bržeg kineziterapijskog napretka.

Za korekciju udubljenih grudi koriste se mideri i pojasevi koji potiskuju rebarne lukove nadole i time izvlače grudnu kost naviše.

Za korekciju ispupčenih grudi koriste se mideri i pojasevi koji potiskuju grudnu kost nadole i izvlače rebarne lukove naviše.

Pectus Carrinatum – fizikalna i kineziterapija – lečenje

KINEZITERAPIJSKI METOD
Primena kineziterapije uglavnom daje dobre rezultate kod lakših i srednje teških oblika.Međutim, kod jako izraženih promena, ona ima ograničeni efekat, tako da je neophodno primeniti dodatne načine lečenja koji uključuje nošenje korektivnih pomagala.U najtežim slučajevima pribegava se operativnom lečenju deformiteta.
Kineziterapijski pristup:

1. kineziterapijske vežbe za istezanja mišića ramenog pojasa
2. kineziterapijske vežbe za istezanja ventralne strane grudnog koša
3. kineziterapijske vežbe za istezanja ekstenzora i fleksora trupa (abdomen, leđna muskulatura)
4. kineziterapijske vežbe za jačanje mišića ramenog pojasa
5. kineziterapijske vežbe za jačanje ventralne strane grudnog koša
6. kineziterapijske vežbe za jačanje ekstenzora i fleksora trupa (abdomen, leđna muskulatura)
7. primena kineziterapijskih vežbi disanja (sa produbljenim forsiranim udahom i produženim usporenim izdahom)

VEŽBE DISANJA

Vežbe disanja se sprovode iz ležećeg položaja na leđima, sa savijenim (flektiranim) kolenima kako bi se smanjile ekskurzije dijafragme prema dole i time, donekle, smanjilo povlačenje grudne kosti nadole i unutra.

Pectus Carrinatum – Sportske aktivnosti

Svaka sportska aktivnost je pomoćna metoda u lečenju bilo kojeg deformiteta, u ovom slučaju deformiteta grudnog koša. Sportske aktivnosti pomažu kineziterapijskom programu da se problem sistemski reši, ali ga i ne rešava.
Sportovi koji se preporučuju kao pomoćna metoda lečenja:

• plivanje (leđna i prsna tehnika)
• košarka
• veslanje
• gimnastika

Vežbe disanja se sprovode iz ležećeg položaja na leđima, sa savijenim (flektiranim) kolenima kako bi se smanjile ekskurzije dijafragme prema dole i time, donekle, smanjilo povlačenje grudne kosti nadole i unutra.

Autor teksta: Žarko Popović, viši fizioterapeut, defektolog-somatoped

POVEZANI TEKSTOVI: KAKO FIZIOTERAPEUT LEČI DEFORMITETE TELA

ZAKAŽITE PREGLED!

telefon: 011 30 34 733

Viber, WhatsApp i mobilni: 060 33 40 852

email: ambulanta@nika.rs

Radnim danima od 08h do 20h

Subotom od 08h do 16h