Tretman dece i omladine sa smetnjama i poremećajima u razvoju

Pristup u lečenju dece i omladine sa smetnjama i poremećajima u razvoju

Deca i omladina sa smetnjama u razvoju predstavljaju posebno osetljivu kategoriju lica u medicinskom, psihološkom, pedagoškom i socijalnom smislu.

Da bi se dobio terapijski rezultat, potreban je holistički pristup u lečenju, koji obuhvata u medicinskom smislu, što raniju dijagnostiku i započeti adekvatno lečenje ove dece, koje je dugogodišnje, iziskuje znanje i umeće i upornost deteta i stručnjaka.

Kada ovoj deci pridodamo i njihove roditelje, članove porodice onda dolazimo do respektabilnog broja članova društva koji su direktno pogođeni ometenošću deteta u razvoju.

Tema koja zaokuplja društva čitavog sveta je integracija ove dece u porodične i šire socijalne kontakte.

Deci i omladini sa smetnjama i poremećajima u razvoju potrebna je fizikalna, kineziterapija i potpuni defektološki tretman, puno ljubavi i pažnje.

Radimo po metodologiji zasnovanoj na naučnim dokazima, koja se konstantno razvija i usavršava i koja je prilagođena svakom pojedincu u cilju postizanja što efikasnijih i bržih rezultata tretmana.

Tretmani se sprovode u specijalizovanim kabinetima i prostorijama za tretman, senzornu integraciju, reedukaciju psihomotorike, radno-okupacionu terapiju… U tretmanu se koriste najsavremenije (re)habilitacione i asistivne tehnologije. Program se razvija pojedinačno za svako dete i porodicu, uzimajući u obzir i stanje zdravlja i razvojne osobine deteta, kao i mogućnosti i potrebe porodice.

U cilju unapređivanja kvaliteta usluga, uvođenja novih procedura, metoda, tehika i tehnologija rada, Centar ima stalnu saradnju sa naučnim i stručnim instutucijama u zemlji i inostranstvu. 

Šta je naš posao

• praćenje rasta i razvoja deteta
• neuropsihološka procena dece i omladine
• opšta kognitivna procena
• defektološka procena dece sa smetnjama i poremećajima u razvoju
• tretman dece i omladine sa motoričkim poremećajima
• tretman dece i omladine sa senzornim poremećajima
• tretman dece i omladine sa kognitivnim poremećajima
• tretman dece i omladine sa poremećajima govora i jezika
• tretman dece i omladine sa poremećajima iz spektra autizma
• tretman dece i omladine sa višestrukim poremećajima
• tretman dece i omladine sa problemima u učenju i ponašanju
• razvoj socijalnih veština kod dece i omladine sa poremećajima u razvoju
• okupaciona terapija dece i omladine sa poremećajima u razvoju
• kineziterapija dece i omladine sa poremećajima u razvoju
• psihosocijalna podrška roditeljima dece sa smetnjama i poremećajima u razvoju

Prvi korak u lečenju dece sa posebnim potrebama

Zbog svega navedenog, pristup u lečenju lica sa posebnim potrebama je drugačiji jer iziskuje dodatnu pažnju i obim prilikom uzimanja anamneze, funkcionalnog  i defektološkog statusa.

Anamneza

Da bi imali jasnu sliku o samom pacijentu, potrebno je da se pre svega uzme lična (ako je moguće) i porodična anamneza, nakon čega se pažljivo iščitavaju izveštaji drugih lekara i stručnjaka i izveštaji urađenih dijagnostičkih procedura.

Specifičnost anamnestičkih podataka je da posebno mesto zauzimaju dnevne aktivnosti, svakodnevne tegobe i životne navike u socijalnom i radnom okruženju.

Dobro uzeta anamneza prikazuje pacijenta u pravom svetlu i usmerava dalja ispitivanja na fokus koji predstavlja najčešće najveću tegobu.

Funkcionalni status

Specifičnosti funkcionalnog statusa lica sa posebnim potrebama se ogleda u proceni preostalih sposobnosti.

Funkcionalni status uspostvlja referencu somatskog statusa pacijenta u vremenu. To je ujedno polazna tačka sa preciznim podacima na osnovu čega se prati i poredi uspešnost terapijskih procedura.

Dijagnoza se postavlja merenjem bikondilarnog razmaka (razmak između kolena) u stojećem položaju, a po potrebi se pravi i RTG pregled.

Funkcionalni status obuhvata preciznu somatopedsku procenu:

• posture
• biomehanike (da li postoji i/ili kakva je)
• mišićne snage
• mišićnog tonusa
• prisustvo tremora
• očuvanost senzibiliteta
• prisustvo sinergija
• balans
• reakcija ravnoteže
• pokretljivosti zglobova po segmentima
• dužine ekstremiteta
• obima disajnih pokreta u tri nivoa
• obima ekstremiteta po segmentima
• kontrola mikcije
• kontrola defekacije
• sedenje bez potpore, sedenje sa potporom, stajanje bez oslonca/sa osloncem

Aktivnosti svakodnevnog života (ASŽ) koje se procenjiju

Poseban segment su aktivnosti svakodnevnog života (ASŽ). Ceni se da li je pacijent samostalan, uz pomoć ili potpuno zavisan od druge osobe za obavljanje ASŽ-a.

• obavljanje lične higijene (umivanje, češljanje, brijanje, tuširanje, kupanje, pranje ruku, pranje zuba…)
• hranjenje (korišćenje pribora za jelo: kašika, viljuška, nož, čaša, šolja, otvaranje tegle…)
• transferi iz proniranog/supiniranog položaja u supinirani/pronirani/bočni položaj/ sedeći/ustajanje
• oblačenje-svlačenje (oblačenje gornjih delova odeće, oblačenje donjih delova odeće, zakopčavanje/otkopčavanje dugmadi, rajsfešlusa, obuvanje, vezivanje pertli,
• hod uz i bez pomagala
• savladavanje arihitektonskih barijera…

Integrativni pristup u lečenju – timski rad

• timski rad
• rana intervencija
• ponavljanje aktivnosti
• obuka člana porodice, roditelja ili staratelja, za kućna lečenja ili za praktičan rad.
• motivacija i podrška deteta i roditelja ili staratelja.

Najčešće tretirani poremećaji koje uspešno lečimo su:

• poremećaji motoričkih funkcija
• poremećaji senzornih funkcija
• poremećaji kognitivnih funkcija
• poremećaji intelektualnih funkcija
• poremećaji govora i komunikativnih funkcija
• poremećaji socijalnih funkcija
• poremećaji dece i omladine sa problemima u učenju i ponašanju
• višestruki poremećaji dece i omladine
• tretman autistične dece i omladine
• psihosocijalna podrška roditeljima – porodici

Terapijske procedure i tehnike

• FIZIKALNA TERAPIJA
• KINEZITERAPIJA
• RADNA TERAPIJA
• STIMULACIJA
• REEDUKACIJA
• KOMPENZACIJA
• REPARACIJA
• FASCILITACIJA
• SENZOMOTORNA INTEGRACIJA
• ABA tretman
• FLOOR time
• KGNITIVNA NEUROREHABILITACIJA
• MONTESORI metod
• NEURORAZVOJNA terapija (prstup)
• PETO tehnika …..

Deca sa posebnim potrebama i terapija

Uz preciznu anamnezu, uvid u medicinsku dokumentaciju, precizno urađen funkcionalni status i izvršenu defektološku procenu i dijagnostiku, izrađuje se plan i program lečenja i rehabilitacije koji u prvi plan fokusira prisustvo bola koji se eliminiše analgetskim fizikalnim procedurama.

To je ujedno i uvod u sistemsko rešavanje tegoba a to je primena kineziterapijskih procedura sa kojima započeti po otklanjanju bola i posledica dugotrajnosti trajanja tegoba.

Kineziterapija lica sa posebnim potrebama najčešće obuhvata osposobljavanje pacijenta za samostalno ili što manje zavisno sprovođenja ASŽ-a.

Proces rehabilitacije, iako traje duže nego ostale forme lečenja, u jednom trenutku mora da se završi.

To je obično onaj momenat kada su terapijski ciljevi ispunjeni, a pacijent ponovno osposobljen do maksimalnih granica.

Međutim, ukoliko se ne nastavi sa održavanjem postignutog, funkcije se gube.

Zbog toga je potrebno da se izvrši motivacija pacijenta i porodice o neophodnosti terapija kao i edukacija za sprovođenje terapija u kućnim uslovima.

Ukoliko su terapijski efekti pozitivni, porodica i pacijent imaju najbolji mogući motiv a to je dostojanstven život.

Stručni tim Ambulante NIKA

prof. dr Goran Nedović, somatoped,  mr Darija Jokić, klinički psiholog, Marko Batur, defektolog, Aleksandra Sovtić, logoped, Žarko Popović, viši fizioterapeut, somatoped